L o g i n H a s ł o
natura 2000
Dolina Dolnego Wieprza

Dolina Dolnego Wieprza

Pełna nazwa ostoi: Dolina Dolnego Wieprza
Kod ostoi: PL1144
Współrzędne geograficzne: 51 35'N, 22 11'E
Powierzchnia: 13 971 ha
Położenie administracyjne: województwo lubelskie; powiaty: lubartowski, puławski, rycki
Kryteria BirdLife International:
Formy ochrony przyrody: Rezerwat przyrody Piskory (203ha; 1998)
Obszar Chronionego Krajobrazu Pradolina Wieprza (33 159 ha; 1990)
Natura 2000: proponowany obszar specjalnej ochrony ptaków

fot. R.Siek

Film prezentujący wygląd siedlisk wodniczki w IBA Dolina Dolnego Wieprza. W tle słychać śpiewającego samca, 17.05.2011 - autor nagrania - J. Krogulec

Ogólny opis ostoi
Ostoja obejmuję ok. 40 kilometrowy, równoleżnikowy, dolny odcinek doliny rzeki Wieprz - jednej z największych rzek Polski; stanowiący ważny korytarz ekologiczny pomiędzy Polesiem a Doliną Wisły. W najszerszym miejscu szerokość doliny sięga 6 km. Koryto rzeki ma typowy nizinny charakter, silnie meandruje, w niektórych fragmentach rzeki okresowo tworzą się piaszczyste ławice, a jej brzegi porastają stare dziuplaste wierzby, a także olchy. W dolinie liczne są starorzecza oraz całoroczne zastoiska wody. Rokrocznie wiosną, woda zalewa niemal całą dolinę, tworząc idealne warunki dla migrujących licznie przez ten "korytarz" ptaków blaszkodziobych oraz siewkowych.
Dominującym siedliskiem na tym obszarze są ekstensywnie uprawiane łąki, które pomimo licznych melioracji wykazują często duży stopień uwilgotnienia. Miejscami występują łęgi oraz zakrzaczenia wierzbowe, a lokalnie ciepłolubne napiaskowe murawy. Najcenniejszym typem lasów są olsy, które licznie porastają na brzegach doliny. Największe kompleksy lasów otaczają stawy w Podlodowie oraz położony na południowym zachodzie ostoi zbiornik Piskory. Ten ostatni - o wybitnych walorach przyrodniczych, leży pomiędzy zalesionymi wydmami i w niektóre lata cierpi na deficyty wody.
W dolinie Wieprza usytuowanych jest też kilka kompleksów stawów rybnych (Baranów, Podlodów, Przytoczno, Sobieszyn, Sarny i Ułęż), jednak tylko na nielicznych zbiornikach utrzymywany jest szerszy pas roślinności szuwarowej. W okolicach miejscowości Jeziorzany prowadzi się swobodny wypas koni i bydła.

Siedliska i typy użytkowania gruntów w ostoi
lasy i zadrzewienia - 14%, łąki i pastwiska - 65% , inne tereny rolne - 14%, mokradła - 2%, zbiorniki wodne i cieki - 4% , inne - 1%

Kluczowe gatunki ptaków stwierdzone w proponowanej ostoi Dolina Dolnego Wieprza

Inne walory przyrodnicze ostoi
Oprócz walorów krajobrazowych obszar ten jest cenny zarówno pod względem florystycznym jak i faunistycznym. Na terenie ostoi opisano blisko 140 zespołów roślinnych. Dolina Dolnego Wieprza jest ważną ostoją siedlisk podmokłych z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej, które obejmują ponad 30% jej powierzchni; ostoja obejmuje specjalny obszar ochrony siedlisk "Dolny Wieprz" (PLH060051). Występuje tu wolfia bezkorzeniowa i salwinia pływająca a także, na jedynym stanowisku w Polsce, marsylia czterolistna (rez. Piskory).
Prócz marsylii stwierdzono tu występowanie 7 gatunków zwierząt kręgowych z załącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG, m.in.: żółwia błotnego, traszki grzebieniastej, kumaka nizinnego oraz bolenia i piskorza.

Zagrożenia

Kluczowe zagrożenie w ostoi

  • Melioracje i osuszanie.
  • Niekorzystne zmiany gospodarowania gruntami (zaorywanie łąk, uprawy wierzby energetycznej, zaniechanie koszenia i wypasu).
Inne ważne zagrożenia w ostoi
  • Wycinka starych drzew w korycie rzeki.
  • Zasypywanie starorzeczy i oczek wodnych.
  • Intensywna gospodarka rybacka na stawach.
  • Niekontrolowana gospodarka leśna na terenie lasów prywatnych (olsy).
  • Kłusownictwo.
Działania ochronne
Brak planu ochrony dla ostoi. Wokół gniazd gatunków "strefowych" wyznaczono strefy ochronne; realizowany jest również ich coroczny monitoring (Lubelskie Towarzystwo Ornitologiczne)
Zamontowano kilka platform dla puchacza (Lubelskie Towarzystwo Ornitologiczne)
Wywieszano kilkanaście budek lęgowych dla traczy i gągołów.
W ramach kampanii Wieprz - żywa rzeka, prowadzona była działalność informacyjno- edukacyjna
(Towarzystwo dla Natury i Człowieka).

autorzy: Paweł Kołodziejczyk, Paweł Szewczyk

Na podstawie publikacji:
T.Wilk, M.Jujka, J.Krogulec, P.Chylarecki. (red) 2010. "Ostoje ptaków o znaczeniu międzynarodowym w Polsce" OTOP, Marki.

 

 

Polityka prywatności | Kontakt | O nas | Aktualności | Programy | Edukacja | Kartoteka | Linki | Sklep | LTO na Facebooku, Twitterze i Youtubie
ˆ LTO 2011-2014 waldemi